جلسه هفتگی هیئت عبدالله بن الحسن علیه السلام با سخنرانی حاج مهدی توکلی و مرثیه سرایی برادر حنیف طاهری و توحید نیکوکردار برگزار شد.
در ادام? خبر متن سخنرانی حاج مهدی توکلی را می خوانید:
کافی بودن قرآن در فهم قرآن
علامه طباطبایی1 در مقدم? تفسیر المیزان می فرمایند: قرآن در فهم خودش نیازمند به غیر خودش نیست. خودش در فهم خودش کافی است. یعنی نیاز نیست آدم برود از رسول خدا صلی الله علیه و آله سوال کند این ده شب کدام ده شب است که خدا به آن قسم خورده است. علامه می فرماید: اگر کسی اهل قرآن باشد، می تواند این ده شب را از خود قرآن بیرون بکشد.
آی? قرآن درباره دهه اول ذی الحجه
خداوند در قرآن فقط یک جا از ده شب صحبت کرده است و آن ده شبی است که میقات موسی علیه السلام تکمیل شد. قرآن می فرماید:« وَو َاعَدْنَا مُوسَى ثَلاَثِینَ لَیْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِیقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِینَ لَیْلَةً »2 ما به موسی سی شب را برای میقات وعده کردیم. ده شب هم اضافه کردیم. سی شب مربوط به ماه ذی القعده بود آن ده شبی که اضافه شد و در روز عید قربان میقاتش کامل شد، مربوط به ده? اول ذی الحجه است.
«ولیال عشر والشفع والوتر» بعد از آن هم به دو شب خیلی مقدس این دهه قسم می خورد. این ذکر خاص بعد از عام است. خدا اول می گوید ده شب و بعد می گوید: «والشفع والوتر» که می گویند شفع روز ترویه3 - روز هشتم این ماه- که زوج است. وتر -روز عرفه-روز نهم این ماه که فرد است.
آمده است: همه شب های این دهه فوق العاده است، ولی این دو شب در آن ممتاز است. بعضی ها می گویند شب عرفه و شب عید قربان. که شب عرفه فرد است(وتر) و شب عید قربان زوج است(زوج) که حاجیان به مشعر می آیند.
اعیاد مسلمین
خداوند چهار عید بزرگ برای مسلمین قرار داده است. روز جمعه که عید نماز، عید فطر که عید روزه و عید قربان که عید حج و عید غدیر که عید ولایت است. دوتا از این اعیاد در ماه ذی الحجه است: عید قربان و عید غدیر.
اسلام پنج پایه دارد. قال الباقر(ع) بنی الاسلام علی خمس: «الصلوه، الزکوه، الصوم، الحج و الولایه و لم یناد بشء کما نودی بالولایه»
پایه های اسلام
اسلام بر پنج پایه است: نماز- که عیدش روز جمعه است. روزه که عیدش، عید فطر است. حج که عیدش قربان است، ولایت که عیدش غدیر است و در دین به هیچ چیز اندازه ولایت دعوت نشده است آن عید غدیر است. یک پایه هم زکات است که در دل هر چهارتای اینها است.
در دل روزه ،زکات فطره است. روزه کسی قبول نمی شود مگر زکات فطریه بدهد.
در دل حج، قربانی است. اگر همین گوشت قربانی را درست تقسیم کنند، کسی در جهان اسلام فقیر نمی ماند. اگر بتوانند اینها را کنسرو کنند و نگه دارند.
در دل نماز، زکات است. نماز کسی قبول نیست اگر زکات ندهد. «فویل للمصلین4* وَیَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ»5 وای به حال آنهایی که نماز می خوانند و زکات نمی دهند. نه تنها نمازشان قبول نیست بلکه خدا تهدیدشان کرده است. گفته نماز بدون زکات آدم را از خدا دور می کند.
ولایت هم که حضرت امیر علیه السلام در رکوع انگشتر داد. چه کسی ولی است؟ قرآن می فرماید: « إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُواْ الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ»6
اینها همه ارکان دین است.
لزوم توجه به عید غدیر
پس دوتا از این اعیاد در ذی الحجه است. علامه امینی نقل کرده اند پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله می فرمودند: «افضل اعیاد امتی غدیر خم»7 بالاترین عید امت عید غدیر خم است.
خداوند در قرآن نه از روز جمعه خیلی تعریف کرده نه از عید قربان و نه عید فطر. اما وقتی به عید غدیر می رسد خداوند سرود خوانده است: «الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ دِینِکُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ»8
از کفار نترسید. از خدا بترسید. یعنی دین دیگر از کفار صدمه نمی خورد. اگر صدمه بخورد از خود مسلمانان ضربه می خورد!
واقعا هم همینطور است. مسلمان از سقیفه و کوچه و کربلا ضربه خوردند. اینها را خودشان درست کردند وگرنه غدیر خم کفار را مأیوس کرد.
«الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی وَرَضِیتُ لَکُمْ الْإِسْلَامَ دِینًا»9
خداوند چقدر از این روز تعریف می کند. روز اکمال دین و اتمام نعمت و یاس کفار بوده است. اما همچین روزی، مورد بی توجهی خیلی از مسلمانان است و حتی بی توجهی شیعیان. الان همه تلاش می کنند تعطیلات عید فطر را زیاد کنند در صورتی که ما باید تعطیلات عید غدیر را اضافه کنیم. ما شیعه ایم و باید تلاش کنیم افضل اعیاد این امت را دو روزکنیم. اصلا خوب است عید روز را یک روز تعطیل کنیم و غدیرخم پنج روز. بعد هم دید و بازدید بروند. وقتی هم که به هم می رسند همان جمله ای که خدا گفته را بگویند: « الْحَمْدُللهِ الَّذِی جَعَلَنَا مِنَ الْمُتَمَسِّکِینَ بِوِلایَتِهِ امیرِالْمومنینَ وَ الائِمَّهِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ»10
من همیشه می گویم اگر می خواهید شب عید نوروز پلو ماهی بخورید، خب شب عید غدیر هم بخورید.
باده بده مطربا، ولی ز خمّ غدیر
باده بده ساقیا، ولی ز خمّ غدیر
چنگ بزن مطربا، ولی به یاد امیر
خوب است آدم این غذا را هم که می خورد، به عشق حضرت علی علیه‌السلام بخورد، آن وقت ثواب دارد و عبادت است.
حال که می خواهیم لباس های جدید بپوشیم، شب عید غدیر بپوشیم. آن وقت عبادت است چون برای حضرت علی علیه‌السلام پوشیده ایم.
دولت مگر نمی خواهد شب عید به کارمندانش عیدی دهد؟ خب شب عید غدیر بدهد.
خداوند گفته این کارها را عید غدیر انجام بدهید، عید غدیر مستحب است که آدم نهار یا شام بدهد و عیدی بدهد و دید و بازدید هم بروند و عید را به هم تبریک بگویند و دل های مومنین را شاد کنند.
ما که شیعه ایم باید عید غدیر را بزرگ کنیم ولی عید غدیر مظلوم است.
امام علی علیه السلام فرموده اند: « لَوْلاَ خَمْسُ خِصَالٍ لَصَارَ النَّاسُ کُلُّهُمْ صَالِحِیْنَ : أَوَّلُهَا الْقَنَاعَة بِالْجَهْلِ وَالثانی الْحِرْصُ عَلَى الدُّنْیَا وَالثالث الشُّحُّ بِالْفَضْلِ وَالرابع الرِّیَاءُ فِى الْعَمَلِ وَالخامس اْلإِعْجَابُ بِالرَّأْیِ »11اگر پنج خصلت نبود، همه مردم جزء صالحین می شدند. یعنی انحرافات بشر به خاطر این پنج مورد است:1- قناعت به جهل ونادانی.2- حرص بر دنیا داشتن.3- بخل در بخشش داشتن.4- ریا کاری در عمل. 5- خود رأی بودن.
رفتن امام حسین (ع) از مکه به کربلا
همین روزها بود که امام حسین علیه السلام فرزندشان را برداشتند و مکه را به سمت کربلا ترک کردند. روز هشتم همه حاجی ها یه اندازه کافی آب برمی داشتند و به عرفات می رفتند. دیدند حسین بن علی علیه‌السلام هم آب برداشته و زن و بچه را سوار کرده و به سمت کربلا می رود.
پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله فرموده اند: «الحج جهاد ضعفاء امتی» حج، جهاد پیرزن ها و پیرمردها است. ضعیفان امت من که نمی توانند به جبهه و جهاد بروند، من برای آنها حج قرار دادم. مثلا نمی توانند بروند خودشان را قربانی کنند، گفتم که بروند که یک گوسفند قربانی کنند.
حج ابراهیمی و حج حسینی از زبان شیخ شوشتری
شیخ شوشتری12 می گوید ما دو حج داریم: یکی حج ابراهیمی که در آن گوسفند قربانی می کنند و موها را تقصیر می کنند و دیگری حج حسینی. یکی از مباحث کتاب خصایص الحسینیه همین تشریح این دو حج است. می گوید اگر حاجیان موهایشان را تقصیر می کنند و می زنند، امام حسین علیه‌السلام سر و گردنشان را می دهند. اگر حاجی کمی ناخن هایشان را کوتاه می کنند، حسین علیه‌السلام انگشت و انگشترش را در راه خدا می دهد. اگر حاجی هفت بار بین صفا و مروه می دود و هروله می کند، حسین علیه‌السلام هفتاد و دو بار بین خیمه و مقتل این کار را می کند. اگر حاجی گوسفند قربانی می کند حسین اصغرش را در راه خدا قربانی می دهد.
شهید غلامعلی یکی از دوستان جبهه ام می گفت وقتی امام حسین علیه‌السلام می رفت حاجیان آمدند، گفتند: حسین جان حج را تمام کن و بعد به کربلا برو امروز هشتم است روز دهم حج تمام است. چهل و هشت ساعته حج را تمام می کنیم و می رویم. امام حسین علیه‌السلام نگاهی کردند و گفتند: نگران من نباشید من حج را در کربلا تکمیل می کنم. گفتند آخر حج قربانی می خواهد، گفتند قربانی های من همراهم هستند.
روز عرفه سه میلیون نفر در بیابان عرفات جمع می شود، اما خداوند اول به زائران قبر امام حسین علیه السلام نگاه می کند. ما هم از همین دور و با دل های شکسته سه مرتبه بگوییم: «صلی الله علیک یا اباعبدالله.»
پی نوشت:
1. سید محمدحسین طباطبایی معروف به علامه طباطبایی (1281 - 24 آبان ماه 1360 هجری شمسی در تبریز) نویسنده تفسیر المیزان، فقیه، فیلسوف و مفسر قرآن، شیعه و ایرانی است. اهمیت وی به جهت زنده کردن حکمت و فلسفه و تفسیر در حوزه‌های تشیع بعد از دوره? صفویه بوده‌است. به ویژه اینکه وی به بازگویی و شرح حکمت صدرایی بسنده نکرده، به تأسیس معرفت‌شناسی در این مکتب می‌پردازد. همچنین با انتشار کتب فراوان و تربیت شاگردان برجسته در دوران مواجهه با اندیشه‌های غربی نظیر مارکسیسم به اندیشه دینی حیاتی دوباره بخشیده، حتی در نشر آن در مغرب زمین نیز می‌کوشد.
2. سوره اعراف آیه 142
3. روز ترویه روز هشتم ذیحجه است و علت نام گذاری این روز، بدان جهت است که در منا و عرفات آب وجود ندارد و حاجیانی که قصد وقوف در منا و عرفات را دارند، باید از مکه برای خویش آب تهیه کرده و به همراه خود ببرند و چنین حالتی را ترویه می‌نامند. در این روز حاجیان خانه خدا، مراسم حج تمتع و حج اکبر را آغاز می‌کنند. این روز، از روزهای مهم ذیحجه است و بر اساس روایتی از جعفر صادق، روزه گرفتن در آن، کفاره 2 سال آدمی است. این روز همچنین روز آغاز حرکت کاروان حسین پسر علی از مکه به سمت کربلا میباشد.
4. سوره ماعون آیه 4
5. سوره ماعون آیه 7
6. سوره مائده آیه 55
7. الغدیر
8. همان
9. این روایت طارق بن شهاب را همانطور که در ( تیسیر الوصول ) ص 222 آورده است ، مسلم و بخاری و ترمذی و نسائی و مالک در کتب خود آورده اند.
10. «اقبال»، ص 464
11. تحریر المواعظ العددیه، علی مشکینی، ص393
12. محمدتقی شوشتری معروف به علامه شوشتری یا محقق شوشتری، که در بین مردم شوشتر مشهور به شیخ شوشتری و حاج شیخ بود، یکی از علما و دانشمندان معاصر است که در ساحت حدیث‌پژوهی خدمات ارزنده و بی‌سابقه‌ای انجام داده‌است. محمدتقی شیخ شوشتری، فرزند شیخ محمدکاظم، که نتیجه ی شیخ جعفر شوشتری است، به سال 1320 ه.ق.(1281 ه.ش.) در نجف تولد یافت. پدرش اهل شوشتر و مادرش اهل کرمان بود. از خاندانی فرهیخته، دانشمند و اهل علم و فضل است، و پدران او سابقه مبارزاتی بر علیه رژیم‌های ستمگر داشته‌اند، تا حدی که پدر او و نیز پدربزرگ او (فرزند شیخ جعفر شوشتری) به خاطر مخالفت و سخنرانی علیه رضاشاه تبعید شده بودند.